Gabriëlla Cleuren

Vrouwelijke kunstenaars , een miskende soort. Nee veel erger : een vloek zoals Alicja Gescinska het in haar artikel van 7.02.2024 :  ‘Gedachtengangen’ in de Morgen verwoordt : we moeten af van het idee dat mannen voor een betere artistieke kwaliteit staan . Maar wie deert dat ?
Het is veeleer dat zij als kostwinner vaak hun kunst meer commercialiseren en zodus meer in de kijker plaatsen, vaak geholpen door een behulpzame vrouw die ondersteunend werkt en dan ook vele andere taken op zich neemt, hen afschermt.
 Daardoor schep je meer mogelijkheden die op den duur meer zichtbaarheid en behoorlijke verkoop garanderen. Veel kopers hebben vooral oog voor dit aspect van kunst. Wat brengt het ? Wordt het gewaardeerd , geldelijk gehonoreerd op de markt? Een begrijpelijk standpunt.
Er zijn weinig kenners en weinig durvers die totaal nieuwe of ongebruikelijk visies appreciëren of kwaliteit kunnen beoordelen.
Mensen lopen graag op al bestaande paden.
Mij viel de magere lofbetuiging voor vrouwen op, bij mijn bezoek aan het MSK : ‘onder vrienden’,slechts één kleine ruimte voor vrouwen en bijna al de rest aan mannen gewijd. Wellicht ook niet anders mogelijk omwille van de weinig bewaarde werken van vrouwen uit het verleden.
 Paula Modersohn Becker was daarop een uitzondering : Duitse expressioniste uit Worpswede ( het St Martens Latem van Duitsland rond 1900) koos toen al resoluut voor zichzelf en haar kunst, trok rond 1900 voor enkele jaren alleen naar Parijs, daar beïnvloed door Gauguin en de Koptische kunst,. Dit mogelijk gemaakt door haar man Otto Modersohn (had hij het buitengewone gaven van zijn vrouw begrepen) die zelf een goede kunstenaar was en bij een groep hoorde met onder hen Rainer Maria Rilke.
Vooral haar geboeid zijn door de mens, het kind, de ouderling, de zwangere vrouw en vele zelfportretten , op zichzelf oefenend als geduldig model waar invloeden van Parijs en Fayounportretten zichtbaar werden, een ongewone krachtige lijn ook naar Koptische portretten uit het hele oude verleden. Daardoor zo vernieuwend en authentisch toen.
Zo legde ze ongewild getuigenis af van haar bestaan. Ze stierf op 31 jarige leeftijd in het kinderbed.
 De mens een nooit aflatend universeel thema.
Ook in andere kunsttakken als de literatuur valt AAlicja Gescinska de onmogelijke schraalheid van vrouwelijke essayisten en denkers op zoals in het werk van Hertmans,’ Verzamelde essays’ : geen enkele
vrouw . Hij was er zelf verbaasd over bij terugblik Misschien moeten er andere maatstaven aangelegd worden dan enkel de taal van het geld.
Dat is een mannelijk uitgangspunt. Voor Paula Modersohn Becker was het de ‘mens’ vooral het kind. ( De liefde en warmte straalt uit haar werken. Hoe doe je dat als kunstenaar ?
Ook nu zie ik dat zo.
Hoe boeiend als onderwerp : de mens in relatie tot zijn tijd altijd ongewoon , vernieuwend of buiten zijn tijd, universeel .

Helaas heel slecht nieuws voor onze toekomst en die van onze kleinkinderen!